Akdeniz Diyeti:

Dünyada ve ülkemizde kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümler toplam ölümlerin ilk sırasını almaktadır. Dünyada her yıl kalp ve damar hastalıklarına bağlı olarak 12 milyon insan ölmektedir. Kalp damar hastalıklarının oluşumunda pek çok risk faktörü bulunur. Bu risk faktörleri arasında genetik yapı, yaş gibi kontrol altına alınamayan faktörler olabileceği gibi, beslenme ve yaşam biçimi, fiziksel aktivite ve sigara, alkol gibi kontrol altına alınabilecek faktörleri de kapsar. Sağlıksız beslenmeyle beraber çocukluk döneminden itibaren kazanılan (yağlı, şekerli, tuzlu besinlerin sıkça tüketilmesi, meyve sebze tüketiminin yetersiz olması vb.) yanlış beslenme alışkanlıkları, yetişkinlikte obezite başta olmak üzere kalp-damar hastalıkları, diyabet, kanser gibi pek çok hastalığın da ortaya çıkmasında etkilidir. Kalp ve damar sağlığını korumak için en önemli yol yeterli ve dengeli beslenme ile düzenli fiziksel aktivitedir. Yapılan araştırmalar sonucunda kalp ve damar hastalığının en az görüldüğü Akdeniz ülkelerinin beslenme şekli en sağlıklı beslenme olarak kabul edilmiştir. Birçok bilimsel araştırma ile Akdeniz diyeti ve diğer diyetler karşılaştırılmış ve sonuçta kalp sağlığını korumanın Akdeniz tipi beslenme ile mümkün olacağı kanısına varılmıştır. Türkiye olarak Akdeniz'e önemli ölçüde kıyısı olan bir ülke olmamıza rağmen beslenme biçimimiz bulunduğumuz coğrafi bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Buna paralel olarak Ege ve Akdeniz bölgesinde yaşayan Türklerde kalp hastalıklarına daha az rastlandığı da bilinmektedir.

Akdeniz Tipi Beslenme (Akdeniz Diyeti)

Akdeniz tipi beslenme modelinde sebze, meyve, kuru baklagiller, tahıllar zeytin ve zeytinyağı bol miktarda bulunmaktadır. Bunun yanında omega 3 yağlardan zengin olan balık ve doymuş yağ oranı düşük olan tavuk etinin tüketimi de yaygındır. Doymuş yağlar, kırmızı et ve yağlı süt ürünleri ise Akdeniz beslenme şekline göre çok az tüketilen besinlerdir. Akdeniz diyetinin en temel özelliği, meyve ve sebze ve yüksek lifli tahıl ve bakliyatların rahatça her gün düzenli olarak tüketilmesidir. Çeşitli tam tahıllar kullanılarak yapılmış ekmek türleri, özellikle sızma zeytinyağı, kuru baklagiller, balık, tavuk eti ve bazı baharatlar da, Akdeniz mutfağının en önemli malzemelerini oluşturuyor. Kabuklu kuru yemişler ve kurutulmuş meyveler de ara öğünlerde sıkça tüketilen, tatlıları zenginleştirmek için kullanılan besinlerden bazıları. Akdeniz mutfağında malzemeler kadar pişirme yöntemi de çok önemli. Meyve ve sebzeleri mümkün olduğunca az işlemden geçirmek, kendi suyu ile pişirmek ve bol zeytinyağı kullanmak en temel özellik sayılabilir. Bunun yanında sebzelerle birlikte tam taneli tahıl, bulguru yine zeytinyağı ile pişirmek gerekiyor. Balık ve tavuk ise genellikle ızgara ya da fırında tercih ediliyor. Akdeniz mutfağında kızartma yöntemi neredeyse hiç kullanılmıyor. Makarna ve kabuklu kuru yemişler ile birlikte az yağlı süt, az yağlı yoğurt ve yine az yağlı peynir tüketimi de çok yaygın.

Akdeniz diyetinde özetle hangi besin grubu ne kadar ve ne sıklıkta tüketiliyor?


  • Her gün 2-3 porsiyon sebze
  • Her gün 3-4 porsiyon taze ve kuru meyve
  • Her gün az yağlı süt ve süt ürünleri
  • Her gün tam tahıl ürünleri
  • Haftada en az 2-3 kez kuru baklagil
  • Haftada 2-3 kez balık
  • Haftada 3-4 kez tavuk
  • Haftada en çok1 kez kırmızı et
  • Haftada 2-3 kez sütlü ve meyveli tatlılar, bal ve pekmez

  • Akdeniz Diyetinde tavuk etinin önemi!


    Tavuk etinin kolesterol ve doymuş yağ içeriğinin düşük olması Akdeniz tipi beslenme için uygun olmasının en temel nedenidir. Beyaz ete sahip olan balık ve tavuk kalbin dostu olan iki et türüdür. Tavuğun kalp sağlığı açısından uygun bir et türü olması yanında ekonomik oluşu da toplumun her kesimi tarafından rahatlıkla tüketilebilmesine olanak veriyor. Ancak tavuğun derisi ve iç organlarının daha yağlı ve daha çok kolesterol içerdiği unutulmamalı ve mümkün olduğunca az tüketilmelidir. Tavuk etini sebze ve kuru baklagil yemeklerinde, sade olarak, pilalarda, çorbalarda, salatalarda ve daha pek çok yemek çeşidinde haftada 3-4 kez tüketebilirsiniz. Böylece yeterli ve dengeli beslenmek için gerekli olan proteinli Besni tüketmiş aynı zamanda daha az yağ ve kolesterol almış olursunuz.